Neuroróżnorodność jest naturalną, fascynującą i ciągle odkrywaną cechą ludzkiego mózgu, odnoszącą się do zróżnicowania funkcji, struktury i wzorców aktywności mózgu między jednostkami. Charakteryzuje unikalność zdolności prezentowanych przez różne osoby, wynikającą z różnic genetycznych, rozwojowych, środowiskowych i neuroplastyczności. Występujące różnice nie są deficytami, ale indywidualnymi, unikalnymi aspektami ludzkiej natury. Jako termin nie wywodzi się z medycyny. Został wprowadzony w 1998 roku przez australijską socjolożkę i aktywistkę na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami, Judy Singer w eseju ‘Dlaczego nie możesz chociaż raz w życiu zachowywać się normalnie?’ Od ‘problemu z nazywaniem’ do powstania nowej kategorii różnicy (opublikowanym w 1999 roku w monografii Disability Discourse: Disability, Human Rights and Society, zredagowanej przez Mairian Corker i Sally French).
W środowiskach akademickich nadal toczą się debaty wokół definiowania i opisu osób neuroróżnorodnych. Brytyjskie Towarzystwo Psychologiczne zaproponowało model taksonomiczny, w którym ujęto 4 grupy: osoby z izolowanymi zaburzeniami rozwojowymi (dysleksja, dyskalkulia, dysgrafia, dyspraksja), osoby z klinicznymi zaburzeniami rozwojowymi (zaburzenia ze spektrum autyzmu, zaburzenia z deficytem uwagi i nadaktywnością, zespół Tourette’a), osoby z zaburzeniami psychicznymi (nabyte zaburzenia psychiczne), osoby z zaburzeniami neurologicznymi (nabyte zaburzenia neurologiczne, uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego o różnej etiologii). Coraz częściej osoby te określane są w publikacjach jako neuromniejszości, a ich udział w społeczeństwie szacowany jest na około 15-20%.
W praktyce neuroróżnorodność może przejawiać się jako zróżnicowany sposób myślenia, przetwarzania informacji zmysłowych, spostrzegania, działania, budowania relacji. Z roku na rok wzrasta świadomość neuroróżnorodności, odmiennych profili rozwojowych, trudności i mocnych stron osób funkcjonujących inaczej niż osoby neurotypowe. Jednak wiele spośród tych osób nadal postrzeganych jest poprzez ramy wytworzonych społecznie uprzedzeń i stereotypów, często krzywdzących, szkodliwych oraz ograniczających możliwości do samorozwoju. Istnieje duża potrzeba rozwijania praktyk inkluzyjnych pozwalających na osiąganie przez osoby neuroróżnorodne uznania i akceptacji społecznej, poczucia bezpieczeństwa psychicznego, pozwalających na indywidualne wyznaczanie i osiąganie celów życiowych oraz eksplorowanie pozytywnych relacji.
Organizując 3. Konferencję Naukowo-Szkoleniową „Podmiot. Sztuka – terapia – edukacja”, pragniemy dołączyć do debaty wokół problematyki neuroróżnorodności. Konferencja ma charakter interdyscyplinarny. Zapraszamy przedstawicieli różnych obszarów badań naukowych – arteterapeutów, muzykoterapeutów, choreoterapeutów, psychologów, psychoterapeutów, logopedów, kulturoznawców, artystów, pedagogów, filozofów, lekarzy, pielęgniarki, terapeutów zajęciowych, fizjoterapeutów – zajmujących się refleksją teoretyczną nad terapią poprzez sztukę oraz praktyków, realizujących na co dzień programy rozwojowe i terapeutyczne.
Celem „3. Konferencji Naukowo-Szkoleniowej Podmiot. Sztuka – terapia – edukacja” jest stworzenie przestrzeni do prezentacji i dyskusji podejść, teorii, raportów z badań naukowych, jak również praktycznych rozwiązań i programów terapeutycznych. Pierwszy dzień konferencji zostanie poświęcony debacie naukowej, a drugi będzie miał wymiar praktyczny i edukacyjny z możliwością udziału w warsztatach szkoleniowych.